ارزیابی دسترسی به پارک‌های شهری به‌کمک شاخص‌های مکانی برای رسیدن به آرمان‌های شهر عدالت‌محور (مطالعۀ موردی: منطقۀ 11 شهر تهران)

امروزه نقش و اهمیت فضاهای سبز و پارک‌های شهری در محیط‌زیست و کیفیت زندگی شهروندان، بر کسی پوشیده نیست. پارک‌های شهری از امکانات مهم رفاهی هستند که شرایط مناسبی را برای گذران اوقات فراغت شهروندان فراهم می‌آورند و نقش مهمی را در حفظ سلامت روح و جسم آنان ایفا می‌کنند. با این حال، در بیشتر شهرهای بزرگ و کوچک، توزیع پارک‌ها در سطح شهر با عدالت فضایی همراه نبوده است و شهروندان در نواحی یا محله‌های مختلف، سطح دسترسی یکسانی به پارک‌ها ندارند. با توجه به تحقق آرمان‌های شهر عدالت‌محور و دستیابی به عدالت فضایی در توزیع خدمات عمومی در شهر، ضروری است دسترسی به پارک‌ها در مکان‌های مختلف ارزیابی و توجه بیشتری به مکان‌ها با سطوح دسترسی پایین شود. مطالعة کاربردی حاضر به ارزیابی میزان دسترسی به پارک‌های شهری، با استفاده از شاخص‌های مکانی و ابزارهای تحلیلی GIS پرداخته است. شاخص‌های مورد استفاده در این مطالعه عبارت بودند از: شاخص‌های پوشش، کمترین فاصله، فاصلة میانگین، شاخص مجاورت، روش دومرحله‌ای حوزة تأثیر شناور و دومرحله‌ای حوزة تأثیر شناور وزن‌دار. نتایج حاکی از آن است که به‌طور میانگین سطح دسترسی بیش از 90 درصد بلوک‌های منطقه به پارک‌های کوچک و متوسط در منطقة مورد نظر زیر حد متوسط و تا حد بسیار زیادی مشابه یکدیگر است. همچنین سطح دسترسی به پارک‌های بزرگ در شرایط مطلوب‌تری بوده است؛ به نحوی که سطح دسترسی بیش از 40 درصد بلوک‌های منطقه به این پارک‌ها بیش‌ازحد متوسط است. اختلافات جزئی که در نتایج حاصل از روش‌های مختلف دیده می‌شود، به تفاوتی که در منطق آن‌ها وجود دارد، مرتبط است. همچنین در نتایج مربوط به سطح دسترسی به پارک‌های بزرگ اختلافاتی وجود دارد که محدودیت‌های روش‌های پوشش، دومرحله‌ای حوزة تأثیر شناور و دومرحله‌ای حوزة تأثیر شناور وزن‌دار (با ضریب تضعیف فاصلة نامناسب) را به‌خوبی نشان می‌دهد.